Φυσικό ή τεχνητό έλατο: Ποιο χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι καλύτερο για το περιβάλλον;

της Μαρίας Θεοδοσιάδου

Είναι η εποχή του χρόνου που οι περισσότεροι από μας  ξεκινούμε  να ψάχνουμε  τις καλύτερες εκπτώσεις για τις γιορτινές αγορές. Κεντρικό στοιχείο σε αυτές τις αγορές είναι, φυσικά, το χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Σε αυτό το δίλημμα υπάρχουν αυτοί που απολαμβάνουν τη μυρωδιά ενός πραγματικού δέντρου , ενώ άλλοι προτιμούν την απλότητα των τεχνητών δέντρων που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν για πολλά χρόνια. 

Ωστόσο, οι καταναλωτές γίνονται όλο και πιο ευαισθητοποιημένοι όσον αφορά το κλίμα και προσπαθούν να επιλεξουν το δέντρο με την μικρότερη επιβάρυνση στον ολοένα και περισσότερα  θερμαινόμενο πλανήτη μας.

Το ερώτημα είναι, ποιο είδος δέντρου έχει το χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα – ένα φυσικό ή ένα πλαστικό δέντρο που αγοράζεται από το κατάστημα;

Οι ειδικοί απαντούν και η απάντηση δεν είναι τόσο απλή.

«Είναι σίγουρα πολύ πιο σύνθετο και πολύπλοκο από όσο νομίζουμε», λέει στο CNN ο Άντι Φίντον, διευθυντής διατήρησης τοπίων και δασικός οικολόγος στο Παρατηρητήριο της Φύσης στη Μασαχουσέτη.

Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό για την Ελλάδα, εφαρμόστηκε η μέθοδος της περιβαλλοντικής αξιολόγησης του κύκλου ζωής των προϊόντων από ερευνητική ομάδα του μεταπτυχιακού προγράμματος «Βιώσιμη Ανάπτυξη» του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Η παραδοχή που έγινε αρχικά ήταν ότι ένα τεχνητό δέντρο έχει χρόνο ζωής 10 χρόνια και επομένως για τα 10 αυτά χρόνια απαιτούνται είτε 10 φυσικά έλατα ή 1 τεχνητό.

Τα τεχνητά δέντρα είναι συνήθως κατασκευασμένα από πλαστικό πολυβινυλοχλωριδίου ή PVC. Το πλαστικό βασίζεται στο πετρέλαιο και δημιουργείται σε χημικές εγκαταστάσεις που προκαλούν ρύπανση. Μελέτες έχουν επίσης συνδέσει το πλαστικό PVC με τον καρκίνο και άλλους κινδύνους για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.Ένα τέτοιο δέντρο κατασκευάζεται στην Κίνα, έχει διάρκεια ζωής 10 χρόνια και ζυγίζει 4.350 γραμμάρια. Το δέντρο μεταφέρεται με πλοίο από τη Σαγκάη της Κίνας στα εκάστοτε λιμάνια. Στο τέλος της ζωής του, μετά από 10 χρόνια, το δέντρο οδηγείται στο χώρο υγειονομικής ταφής.

Αντίστοιχα  τα φυσικά δέντρα που θα διατεθούν , σύμφωνα με το τμήμα δασών, προέρχονται από αραιώσεις δασικών φυτειών στα πλαίσια δασοκομικών χειρισμών, που γίνονται με σκοπό τη  βελτίωση των  συνθηκών ανάπτυξης και μείωσης  του ανταγωνισμού στις δασικές φυτείες.Η μεταφορά τους γίνεται με νταλίκες οι οποίες κινούνται με πετρέλαιο κίνησης. Με τη λήξη της εορταστικής περιόδου, κάθε χρόνο, το φυσικό δέντρο συλλέγεται από τη δημοτική υπηρεσία καθαριότητας μαζί με τα υπόλοιπα αστικά στερεά απόβλητα και καταλήγει στο χώρο υγειονομικής ταφής. 

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δείχνουν ότι η επιλογή του φυσικού ελάτου προκαλεί τις μισές περιβαλλοντικές επιπτώσεις ως προς την κατανάλωση φυσικών πόρων, σε σχέση με το τεχνητό. Το φυσικό έλατο είναι επίσης 2 φορές καλύτερο ως προς τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και 3 φορές καλύτερο ως προς τις επιπτώσεις για το φυσικό οικοσύστημα. 

Ας μην ξεχνούμε  ότι μπορούμε  να αγοράσουμε  φυσικό δέντρο με τη ρίζα του μέσα σε γλάστρα και να το φυτέψουμε  στον κήπο μας ή στη γειτονιά μας  αμέσως μετά τις γιορτές! Έτσι το περιβαλλοντικό όφελος μεγαλώνει.