Επικαιρότητα

Περίπου 40 εκατ. ευρώ κόστισε η κατασκευή του οργανισμού Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) στο Πεντάκωμο, ωστόσο, τρία χρόνια μετά συνεχίζει να υπολειτουργεί.

Tο πιο μεγάλο πρόβλημα της ΟΕΔΑ Πεντακώμου αυτή την στιγμή είναι η αδυναμία διάθεσης του παραγόμενου δευτερογενούς καυσίμου για ενεργειακή του αξιοποίηση, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα τη διάθεση του στο ΧΥΤΥ με τις οποιεσδήποτε συνέπειες αυτό έχει. Σε μια προσπάθεια να επιλυθεί το πρόβλημα, το Υπουργείο Γεωργίας προωθεί την υλοποίηση δεύτερης εξάμηνης δοκιμαστικής δοκιμής ενεργειακής αξιοποίησης μέρους του παραγόμενου δευτερογενούς καυσίμου RDF στην Τσιμεντοποιεία Βασιλικού, που εξακολουθεί να μην πληροί τις προδιαγραφές της σύμβασης. Παράλληλα, με τον ενταφιασμό του δευτερογενούς καυσίμου RDF στο κύτταρο της μονάδας, ο χώρος του ΧΥΤΑ έχει σχεδόν γεμίσει, κάτι που έπρεπε να έχει γίνει σε μια δεκαετία.

Άλλα σοβαρά προβλήματα ή εμπόδια που υπάρχουν και δυσκολεύουν τη λειτουργία της ΟΕΔΑ είναι η προς το παρόν δυσκολία του αναδόχου λειτουργίας της μονάδας να αξιοποιήσει την Εγκατάσταση Βιολογικής Επεξεργασίας που διαθέτει η μονάδα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για δική του χρήση, όπως και η εύρεση τελικού αποδέκτη για το παραγόμενο δευτερογενές καύσιμο, τόσο λόγω των ποιοτικών χαρακτηριστικών του, όσο και των διαθέσιμων επιλογών τελικού αποδέκτη αξιοποίησης του.

Παρέλαβαν τη μονάδα με προβλήματα

Η κατασκευή της ΟΕΔΑ Πεντακώμου ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2017, με την έκδοση από τους εξωτερικούς Συμβούλους Μηχανικούς του Υπουργείου Εσωτερικών του πιστοποιητικού προσωρινής παραλαβής του έργου. Αφού η μονάδα λειτούργησε για περίπου ένα χρόνο, τον Δεκέμβριο 2018, οι Σύμβουλοι Μηχανικοί εξέδωσαν το πιστοποιητικό τελικής παραλαβής του έργου, πιστοποιώντας ότι ο ανάδοχος είχε ουσιαστικά εκπληρώσει την υποχρέωση του να εκτελέσει και συμπληρώσει το έργο, σύμφωνα με τις πρόνοιες της Σύμβασης και επιδιορθώσει οποιαδήποτε ελαττώματα σε αυτό.

Σημειώνεται ότι στο μεταξύ, την παρακολούθηση/διαχείριση της Σύμβασης έχει αναλάβει το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), μέχρι να την παραδώσει στο Συμβούλιο Εκμετάλλευσης Χώρων Διάθεσης και Αξιοποίησης Οικιακών Αποβλήτων επαρχίας Λεμεσού, όπως προβλεπόταν από την αρχή.

Από τη διαδικασία διαχείρισης των αποβλήτων, παράγεται μείγμα δευτερογενούς καυσίμου, το οποίο αποτελείται από RDF (Refuse Derived Fuel) σε ποσοστό περίπου 92% και SRF (Solid Recovered Fuel), σε ποσοστό περίπου 8% της συνολικής ποσότητας. Το μείγμα καυσίμου ανέρχεται περίπου στο 46% του συνόλου των αποβλήτων και η διαχείρισή του αποτελεί ευθύνη του Εργοδότη, δηλαδή του ΤΑΥ. Το δευτερογενές καύσιμο, σύμφωνα και με σχετικές επιστολές του Τσιμεντοποιείου Βασιλικού, θα μπορούσε, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να οδηγείται στις εγκαταστάσεις του Τσιμεντοποιείου, για χρήση ως στερεό εναλλακτικό καύσιμο.

Μετά την έναρξη της λειτουργίας της ΟΕΔΑ Πεντακώμου, και αφού έγιναν στη μονάδα τροποποιήσεις προκειμένου το RDF να παραδίδεται στη μορφή που επιθυμούσε το Τσιμεντοποιείο Βασιλικού (τεμαχισμένο, δεματοποιημένο και περιτυλιγμένο με πλαστική μεμβράνη) και διαχωρισμένο από το SRF, διενεργήθηκαν δόκιμες για την καύση του RDF στο Τσιμεντοποιείο. Κατά τις δοκιμές αυτές, έχει διαφανεί ότι το παραγόμενο RDF δεν συνάδει με τις προδιαγραφές της Σύμβασης σε ό,τι αφορά το μέγιστο επιτρεπτό ποσοστό υγρασίας του, με αποτέλεσμα το Τσιμεντοποιείο Βασιλικού να αρνείται να το παραλάβει.

Σημειώνεται επίσης ότι, στα αποτελέσματα της λειτουργίας της Μονάδας για περίοδο ενός χρόνου, δηλαδή μέχρι τον Δεκέμβριο 2018 που εκδόθηκε το πιστοποιητικό τελικής παραλαβής του Έργου, πλείστες από τις αναλύσεις των χαρακτηριστικών του παραγόμενου RDF παρουσιάζονταν εντός των προβλεπόμενων ορίων. Παρατηρήθηκαν μεμονωμένα αποτελέσματα αποκλίσεων σε σχέση με το μέγιστο ποσοστό υγρασίας του RDF που προνοείται στη Σύμβαση, τα οποία ωστόσο βρίσκονταν εντός των αποδεκτών «χαλαρώσεων» της Σύμβασης.

Λαμβάνοντας υπόψη τις αποκλίσεις των χαρακτηριστικών του παραγόμενου RDF σε σχέση με αυτές που προνοούνται στη Σύμβαση, με την καθοδήγηση του Γενικού Ελεγκτή, αποφασίσθηκε η κράτηση σημαντικών ποσών από τις απαιτήσεις του Αναδόχου.

Πετάξαμε €40 εκατ.

Η Δημοκρατία έχει πετάξει ουσιαστικά €40 εκατ. για την κατασκευή ενός εργοστασίου το οποίο «δεν έχει καμιά διαφορά από ένα απλό σκυβαλότοπο που η ΕΕ μας απαγορεύει να λειτουργούμε. Γι’ αυτό να περιμένετε και άλλες σοβαρές προειδοποιήσεις από την ΕΕ».

Το 2021 είναι η χρονιά μείωσης χρήσης των πλαστικών αντικειμένων, ανέφερε στο ΚΥΠΕ η Παναγιώτα Κουτσόφτα, Συντονίστρια του έργου Keep our Sand and Sea Plastic Free.

  πρόσθεσε ότι «η προηγούμενη χρονιά με την εμφάνιση της πανδημίας του κορωνοϊού, ανέτρεψε κάθε δεδομένο στη ζωή όλου του κόσμου ενώ εκτιμήθηκε από τον λαό μια απλή βόλτα στη φύση, η οποία όμως πλήρωσε σε μεγάλο βαθμό τις συνέπειες του Covid-19. Τα γάντια μιας χρήσης και οι μάσκες έγιναν μεν απαραίτητα εργαλεία για την προστασία του κοινού, ωστόσο βρίσκονται ως «σουβενίρ» στο φυσικό περιβάλλον».

Ανέφερε ακόμα ότι «το 2021 είναι η χρονιά του πλαστικού, όχι για την αύξηση του, αλλά για τη μείωση της χρήσης του». Μια νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης τίθεται σε εφαρμογή από φέτος και στοχεύει στη μείωση της χρήσης των πλαστικών αντικειμένων μιας χρήσης, είπε και σημείωσε πως «αυτό είναι ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο νομικό μέσο, για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων απορριμμάτων, αφού περισσότερο από το 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι πλαστικά».

  Σημείωσε πως «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκινά με τη μείωση των 10 πλαστικών αντικειμένων μιας χρήσης που συναντιούνται περισσότερο στις θάλασσες. Συγκεκριμένα αρχίζει η κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης για τα οποία υπάρχουν ήδη εναλλακτικές τους διαθέσιμες στην αγορά, δηλαδή  πλαστικές μπατονέτες, μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια και αναδευτήρες ποτών, καθώς και τα πλαστικά στηρίγματα μπαλονιών».

 Σε σχετική ερώτηση η κα. Κουτσόφτα απάντησε πως «η 3η Ιουλίου 2021 είναι η ημερομηνία που τα προϊόντα αυτά δεν θα μπορούν να διατίθενται στην αγορά της Κύπρου». Επίσης, το Υπουργικό Συμβούλιο έλαβε ακόμη ένα μέτρο για τη μείωση της πλαστικής σακούλας, προχωρώντας στην απαγόρευση της διάθεσης της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς στην Κύπρο ανέφερε και πρόσθεσε πως «το κάθε άτομο θα έχει την αποκλειστική ευθύνη για τη μεταφορά των προϊόντων που αγοράζει με εναλλακτικές λύσεις όπως υφασμάτινες τσάντες ή που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν».

  Χαρακτήρισε το νέο μέτρο ως «ένα ακόμη βήμα που ακολουθεί την γενικότερη ευρωπαϊκή τάση για μείωση της πλαστικής ρύπανσης, μιας και είναι ένα φλέγον περιβαλλοντικό ζήτημα. Εκτιμάται ότι ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει 5 γραμμάρια πλαστικό ανά εβδομάδα, όσο δηλαδή το βάρος μιας πιστωτικής κάρτας, ενώ τεράστια ανησυχία προκαλούν στην επιστημονική κοινότητα, τα μικροπλαστικά που εντοπίστηκαν ακόμη και σε πλακούντα αγέννητων μωρών».

Η κα. Κουτσόφτα ανέφερε πως «το έργο Keep our Sand and Sea Plastic Free, βοηθά τον κόσμο παρουσιάζοντας μερικές ιδέες, τις οποίες μπορεί να υιοθετήσει την καινούργια χρονιά και να βάλει το λιθαράκι του στη μείωση του προβλήματος. Το πιο απλό αλλά και ουσιαστικό βήμα είναι η αποφυγή κάθε περιττού πλαστικού αντικειμένου, όπως το πλαστικό καλαμάκι ή η περιττή πλαστική συσκευασία, ενώ το επόμενο στάδιο είναι η μείωση».

Το κοινό, συνέχισε «μπορεί να αντικαταστήσει το πλαστικό ποτηράκι μιας χρήσης του καφέ με επαναχρησιμοποιήσιμο ποτηράκι, ενέργεια που μπορεί να εξοικονομήσει μέχρι και 500 πλαστικά ποτηράκια σ’ ένα χρόνο. Ακόμα ο κόσμος μπορεί να επαναχρησιμοποιήσει διάφορα προϊόντα που ουσιαστικά αποτελούν ένα καίριο βήμα για την αποτελεσματική μείωση των αποβλήτων, όπως η χρήση θέρμου για το νερό αντί πλαστικών μπουκαλιών».

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση η κα. Κουτσόφτα είπε πως «η ορθή ανακύκλωση μπορεί να συμβάλει στη μείωση της παραγωγής αποβλήτων, αλλά από μόνη της δεν είναι καθόλου αποτελεσματική. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να παράγουμε ανεξέλεγκτα απόβλητα και να τα ανακυκλώνουμε όσα φυσικά από αυτά ανακυκλώνονται, και να νοιώθουμε ότι συμβάλουμε και στη μείωση του προβλήματος», αφού όπως εξήγησε «αυτό πρέπει να ξεκινά από τη μείωση και τη σκέψη από το κάθε άτομο ότι μπορεί με τις δικές του ενέργειες να γίνει μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος».

Η Κλέλια προτρέπει τους επισκέπτες της φύσης να μαζεύουν τα σκουπίδια τους 

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος Κλέλια Βασιλείου με γραπτή δήλωση της προτρέπει προς τους επισκέπτες των δασικών περιοχών και της υπαίθρου, όπως διαχειρίζονται με ιδιαίτερη προσοχή τα σκουπίδια που δημιουργούν, ώστε όταν δεν διατίθεται κατάλληλος χώρος απόθεσης σκουπιδιών, να βεβαιώνονται ότι τα απόβλητά τους δεν καταλήγουν ελεύθερα στο περιβάλλον.

«Αντιλαμβάνομαι ότι τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία και, ελλείψει άλλων επιλογών ψυχαγωγίας, οδηγούν όλους μας στη Φύση» παρατηρεί η Επίτροπος.

Αναφερόμενη σε φαινόμενα υπερεπισκεψιμότητα χώρων της υπαίθρου, μονοπατιών της Φύσης, Θέσεων Θέας και ειδικότερα των Εθνικών Δασικών Πάρκων Τροόδους και Ακάμα, που παρατηρούνται τον τελευταίο καιρό η Επίτροπος  ευχαριστεί τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών για την αμεσότητα με την οποία αντιμετώπισε εισήγηση για συχνότερη συλλογή των σκουπιδιών από τους ευαίσθητους χώρους, πέραν της τακτικής ρουτίνας, εντάσσοντας την καθαριότητα στα καθήκοντα της χειμερινής επιφυλακής Δασικού Προσωπικού.

Την ίδια ώρα παρακαλεί τους Δήμους και τις Κοινότητες να ρυθμίσουν τις Υπηρεσίες τους με τρόπο που να αποτρέπουν φαινόμενα τα οποία παρατηρούμε και δεν τιμούν κανέναν με τους ανεξέλεγκτους χώρους σκουπιδιών.

Έχοντας προηγηθεί παρόμοια έρευνα από το ΤΕΠΑΚ, ο Δήμος Λεμεσού προχωρά σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Frederick για την εκπόνηση νέου ερευνητικού έργου.

Σκοπός του έργου είναι να εντοπίσει και να αξιολογήσει τους κινδύνους για το θαλάσσιο περιβάλλον της Λεμεσού, αλλά και τα οικονομικά οφέλη των δραστηριοτήτων στην παράκτια και θαλάσσια περιοχή του κόλπου της Λεμεσού (από το Ακρωτήρι έως το Βασιλικό).

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η επίσημη εξαγγελία της συνεργασίας έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης, με τον Δήμαρχο Λεμεσού, Νίκο Νικολαϊδη να τονίζει τη σημασία της μελέτης για την ανάπτυξη ενός οδικού χάρτη για μελλοντικά περιβαλλοντικά ερευνητικά έργα για την παράκτια πόλη της Λεμεσού, ενώ ευχαρίστησε το Frederick και τους συμμετέχοντες ερευνητές και εμπλεκομένους.

Η Carol Bailey 

Η Carol Bailey, Επικεφαλής Έρευνας στο Τμήμα Ναυτιλίας και Εμπορίου του Πανεπιστημίου Frederick, παρουσίασε τους στόχους, το πεδίο και τη μεθοδολογία της έρευνας με σκοπό τη διασφάλιση ολιστικής αξιολόγησης των δραστηριοτήτων διαφόρων τομέων, με επιστημονικά στοιχεία και γνωμοδότηση εμπειρογνωμόνων.

Όπως ανέφερε, «η ανάλυση και τα ευρήματα θα δώσουν από τη μια απαντήσεις στις περιβαλλοντικές ανησυχίες των πολιτών και από την άλλη στρατηγικές εισηγήσεις σχετικά με τις πρακτικές μετριασμού των κινδύνων, για συνεχή διάλογο με τους πολίτες και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο του Blue Limassol Forum και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης: Γαλάζια Οικονομία, Βιώσιμο Περιβάλλον και Ευημερία του Πολίτη».

Η Ελένη Χατζηκωνσταντίνου 

Η  Κοσμήτορας της Σχολής Νομικής και Διοίκησης του Πανεπιστημίου Frederick και Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του ερευνητικού έργου, καθηγήτρια Ελένη Χατζηκωνσταντίνου, σημείωσε ότι πρόκειται για μια ιδιαίτερα καινοτόμο και φιλόδοξη προσπάθεια που απολαμβάνει της πλήρους υποστήριξης του Πανεπιστημίου Frederick.

Ο Δρ Άγγελος Μενελάου  

Ο Δρ. Άγγελος Μενελάου, Πρόεδρος του Τμήματος Ναυτιλίας και Εμπορίου του Πανεπιστημίου και Υπεύθυνος Έργου, σημείωσε πως πρόκειται για την πρώτη από μια σειρά ερευνητικών πρωτοβουλιών που συνολικά αποσκοπούν στον προσδιορισμό προτεραιοτήτων και δράσεων προς όφελος της πόλης της Λεμεσού και των πολιτών της.

Οι εμπειρογνώμονες  

Η επιστημονική μελέτη θα εκπονηθεί από ερευνητική ομάδα αποτελούμενη από Καθηγητές και Ερευνητές του Τμήματος Ναυτιλίας και Εμπορίου και του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Frederick, το Cyprus Marine & Maritime Institute (CMMI) και εμπειρογνώμονες από Πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα από το εξωτερικό.

Ο νηογνώμονας DNV-GL, κορυφαίος ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας στη διαχείριση κινδύνων και στη διασφάλιση ποιότητας, θα συμβάλει στην έρευνα με τη διάθεση αξιόπιστων δεδομένων, πληροφοριών και καλών πρακτικών αναφορικά με την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη ζωής και περιουσίας που συνδέονται με αυτό.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια, η αντικειμενικότητα και η αξιοπιστία των ευρημάτων, η ερευνητική ομάδα θα αντλήσει επιβεβαιωμένα και εμπεριστατωμένα στοιχεία από κυβερνητικές πηγές, τις εμπλεκόμενες αρχές, οργανισμούς και εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τομείς που σχετίζονται με το θαλάσσιο περιβάλλον.

Ήδη αρκετοί δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς όπως το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, το Κυπριακό Ίδρυμα για τη Θάλασσα (CYFOS), το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (CSC), η Αρχή Λιμένων Κύπρου (CPA), η Κυπριακή Ένωση Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (CYMEPA) και το TOTAL Foundation, επιβεβαίωσαν την αμέριστη υποστήριξή τους και την ενεργό συμμετοχή τους στο ερευνητικό έργο.

FREDERIC KAI TERRA CYPRIA 

Μνημόνιο συνεργασίας 

Σε υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας προχώρησαν το Πανεπιστήμιο Frederick και το Terra Cypria, το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος, με σκοπό την ανάπτυξη ερευνητικών προτάσεων και δράσεων γύρω από θέματα αειφόρου ανάπτυξης, προστασίας του περιβάλλοντος και εκπαίδευσης.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Frederick, το Μνημόνιο υπέγραψαν η Νατάσσα Φρειδερίκου, Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Frederick, και ο Λεύκιος Σεργίδης, Εκτελεστικός Διευθυντής του Terra Cypria.

Τα δύο συμβαλλόμενα μέρη θα συνεργαστούν σε ερευνητικό επίπεδο, στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων και τη διοργάνωση σεμιναρίων, συνεδρίων, ημερίδων και άλλων εκδηλώσεων σε θέματα, που αφορούν το περιβάλλον, την εκπαίδευση, τις επιστήμες του περιβάλλοντος και τον ανοικτό διάλογο.

Η συνεργασία μεταξύ Πανεπιστήμιου Frederick και Terra Cypria περιλαμβάνει και τη διοργάνωση παρεμβάσεων προς την κοινότητα με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για ζητήματα, που σχετίζονται με το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στις δράσεις, που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της συνεργασίας αναμένεται να εμπλακούν φοιτητές και ακαδημαϊκοί του Πανεπιστημίου.

Οι φοιτητές θα συμμετέχουν και θα συμβάλουν σε δράσεις και δραστηριότητες που υλοποιούνται από το Terra Cypria, ενώ θα αξιοποιηθούν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Πανεπιστημίου για σκοπούς παροχής ακαδημαϊκής στήριξης και καθοδήγησης σε δραστηριότητες που υλοποιούνται από το Terra Cypria.

Το Μνημόνιο προνοεί συνεργασία με το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικών Μελετών που διατηρεί το Terra Cypria στην Κρήτου Τέρρα με στόχο, μεταξύ άλλων, την επίσκεψη φοιτητών του Πανεπιστημίου, την παρακολούθηση μαθημάτων και τη διεξαγωγή ερευνητικών δραστηριοτήτων.

Στην υπογραφή του Μνημονίου ήταν επίσης παρόντες η Δρ Χρυσάνθη Κάτζη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και Αντιπρόεδρος του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Frederick με εξειδίκευση στην Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη, και ο Δρ Κωνσταντίνος Κουνναμάς, Ερευνητής στη Μονάδα Διατήρησης της Φύσης του Πανεπιστημίου.

Φωτογραφία που κοινοποίησε πρόσφατα δημοτικός σύμβουλος της Λάρνακας από τα σκουπίδια που μάζεψαν από καθαριότητα της θάλασσας της πόλης προκαλεί την αγανάκτησή μας. Μα τι πετάμε στη θάλασσα; Έλεος.