Αναμφίβολα η Επιτροπή Περιβάλλοντος χειρίζεται από τα σημαντικότερα θέματα αυτού του τόπου, που δεν είναι άλλο από το περιβάλλον. Ανάμεσα σ’ άλλα καλείται να νομοθετήσει τις οδηγίες της ΕΕ, ενώ σε πολλές περιπτώσεις το έργο της συγκρούεται και με τα σχέδια και τις αναπτύξεις αυτού του τόπου. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Αδάμος Αδάμου έχει να χειριστεί σημαντικά θέματα που σχετίζονται τόσο με την προστασία της φύσης και τη διασφάλιση της υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της ΕΕ. Επίσης, επιδίωξή του είναι περιβάλλον και ανάπτυξη να συνυπάρξουν, όπου αυτό είναι δυνατόν.
Υπάρχουν κάποιες νομοθεσίες τις οποίες ακόμα περιμένετε να έρθουν στην Επιτροπή. Που βρίσκεται για παράδειγμα ο Περί Σκύλων Νόμος;
Στην επόμενη συνεδρία θα ξεκαθαρίσουν όλα. Εάν οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν φέρουν τον Περί Σκύλων Νόμο για συζήτηση τότε θα προχωρήσουμε με δική μας νομοθεσία. Περιμένουμε εδώ και μήνες μια νομοθεσία που έπρεπε να είχε ήδη ψηφιστεί. Δεν πρόκειται να δώσουμε άλλο περιθώριο χρόνου.
Θεωρείτε ότι η Επιτροπή Περιβάλλοντος αγγίζει στο βαθμό που πρέπει τα περιβαλλοντικά θέματα;
Τα αγγίζουμε στο βαθμό που μπορούμε. Θεωρώ πως τα μέλη μας έχουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες για να αντεπεξέλθουν των θεμάτων που έρχονται στην Επιτροπή μας και κάνουμε τις παρεμβάσεις που θεωρούμε ότι είναι στις αρμοδιότητές μας. Όμως, ασφαλώς και δεν μπορούμε να συζητήσουμε όλα αυτά τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκύπτουν καθημερινά στο νησί με δύο ώρες συνεδρία τη βδομάδα. Γίνεται μια αξιολόγηση των θεμάτων, ενώ προτεραιότητα ασφαλώς είναι η συζήτηση των κανονισμών και των νομοθεσιών που φθάνουν στη Βουλή για ψήφιση.
Που βρισκόμαστε σε σχέση με τη διαχείριση των αποβλήτων;
Στην Κύπρο η παραγωγή αστικών αποβλήτων, αν και έχει μειωθεί με την πάροδο των ετών, εξακολουθεί να είναι σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (617 kg ετησίως ανά κάτοικο, έναντι 475 kg περίπου κατά μέσο όρο το 2014). Οφείλουμε όμως να πούμε ότι τα τελευταία χρόνια από την επεξεργασία των αστικών αποβλήτων στην Κύπρο, όσον αφορά τα κατά κεφαλή κιλά, προκύπτει μείωση στην υγειονομική ταφή και αύξηση στην ανακύκλωση και τη λιπασματοποίηση.
Το μεγαλύτερο μέρος των αστικών αποβλήτων της Κύπρου καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής (80% έναντι 28% κατά μέσο όρο για την ΕΕ). Η ανακύκλωση αντιπροσωπεύει το 19%, συμπεριλαμβανομένου του 4% της λιπασματοποίησης, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (44%). Από τα πιο πάνω προκύπτει ότι η Κύπρος πρέπει να επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στην ανακύκλωση τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να επιτύχει τον στόχο ανακύκλωσης έως το 2020. Υπάρχουν περιθώρια για να ενταθούν οι προσπάθειες χωριστής αποκομιδής στην πηγή, σε συνδυασμό με τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις προκειμένου να διασφαλιστεί ένα υψηλό επίπεδο ανακύκλωσης/λιπασματοποίησης. Παρατηρείται μείωση της υγειονομικής ταφής, ωστόσο, ο ρυθμός αυτής της μείωσης είναι πολύ αργός. Στην επικράτεια εξακολουθούν να λειτουργούν δύο παράνομοι χώροι υγειονομικής ταφής. Δεν επιτεύχθηκε ο στόχος του 2010 για την εκτροπή των βιοδιασπώμενων αστικών αποβλήτων από χώρους υγειονομικής ταφής και σημειώθηκε υπέρβαση της ελάχιστης επιτρεπόμενης ποσότητας διάθεσης κατά 64%. Με βάση τη διαρκή αναθεώρηση των περιορισμών για την υγειονομική ταφή των αστικών αποβλήτων, θα πρέπει να καταβληθούν επιπλέον συστηματικές προσπάθειες με στόχο τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής μόνο σε υπολειμματικά απόβλητα έως το 2030 (10% κατ’ ανώτατο όριο).
Η Κύπρος έκανε βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση τα τελευταία χρόνια βελτιώνοντας τα ποσοστά χωριστής αποκομιδής και ανακύκλωσης. Ωστόσο, η αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων και η εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις οδηγίες της ΕΕ για τα απόβλητα εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση.
Που βρισκόμαστε σε θέματα περιβάλλοντος; Έχει γίνει βελτίωση;
Ασφαλώς και έχουμε καταφέρει πολλά, όμως έχουμε αρκετό δρόμο να διανύσουμε. Βλέπετε ότι τα εναρμονιστικά νομοσχέδια της ΕΕ που ήρθαν και αυτά που θα έρθουν και τα οποία η Κύπρος πρέπει να υιοθετήσει, είναι πάρα πολύ αυστηρά, επισύρουν βαριές ποινές και σε πολλές περιπτώσεις μας βάζουν τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι. Εδώ θέλω να παρατηρήσω τη διαχρονική καθυστέρηση της κατάθεσης των νομοσχεδίων εκ μέρους της εκτελεστικής εξουσίας πράγμα το οποίο έχω επισημάνει και αναφέρει πάρα πολλές φορές, που έχει σαν αποτέλεσμα να δυσκολεύεται και η Επιτροπή Περιβάλλοντος με τόσο στενά χρονικά περιθώρια που τίθενται και με την απειλή προστίμου ή να μας οδηγήσουν σε Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, να επικρέμαται πάνω στην κεφαλή μας. Κάνω ακόμη μια φορά έκκληση να κατατίθενται τα εναρμονιστικά νομοσχέδια έγκαιρα στη Βουλή για να μπορεί και η συζήτηση στη Βουλή να είναι πιο παραγωγική και αποτελεσματική.
Και όμως πολλές φορές η προστασία του περιβάλλοντος συγκρούεται με την ανάπτυξη.
Αυτό είναι αναμενόμενο. Πολλές φορές ένα έργο μπορεί να επηρεάσει ακόμα και την υγεία των πολιτών. Είναι εδώ που καταβάλλονται προσπάθειες έτσι ώστε όπου είναι δυνατόν η ανάπτυξη να συνυπάρξει με το φυσικό περιβάλλον. Προσπαθούμε να είμαστε και συναινετικοί. Θέλουμε την προστασία, όμως θέλουμε ή καλύτερα έχουμε ανάγκη και την ανάπτυξη. Γι’ αυτό υπάρχει και η νομοθεσία για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για έργα και προγράμματα.
Οι μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις δεν έχουν πλέον καμία στήριξη από το κράτος πως το σχολιάζετε;
Το έχουμε συζητήσει πολλές φορές. Έχουν κόψει τα κονδύλια σε οργανώσεις που προσφέρουν ποικιλότροπος στο περιβάλλον και στην προώθηση περιβαλλοντικών θεμάτων. Έχω στείλει επιστολές στα αρμόδια τμήματα χωρίς να έχω μέχρι στιγμής καμία ανταπόκριση. Ασφαλώς και χρειάζονται στήριξη για να συνεχίσουν το έργο τους.
