Απαγόρευση πλαστικών σακούλων σε υπεραγορές, περίπτερα και φούρνους

Σε απαγόρευση της διάθεσης της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς οδεύει η Κύπρος μετά από πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Απώτερος στόχος η προστασία του περιβάλλοντος από τη ρύπανση των πλαστικών και εξοικονόμηση των φυσικών πόρων. Συγκεκριμένα, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την τροποποίηση των «Περί Συσκευασιών και Αποβλήτων Συσκευασιών Κανονισμών» και την υιοθέτηση αυστηρότερου μέτρου, το οποίο προνοεί την κατάργηση της διάθεσης της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς στα σημεία πώλησης. Το Νέο Σχέδιο Κανονισμών, για το οποίο προηγήθηκε δημόσια διαβούλευση, θα καλύπτει όλα τα σημεία πώλησης, συμπεριλαμβανομένης και της κατ’ οίκον παράδοσης. Σύμφωνα με τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, κ. Κώστα Καδή, ο οποίος πρότεινε την τροποποίηση των σχετικών Κανονισμών, «η απαγόρευση της διάθεσης λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς στα σημεία πώλησης θα συμβάλει επιπρόσθετα στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και ιδιαίτερα της μελλοντικής γενιάς γύρω από τα οφέλη που επιφέρει η μείωση της παραγωγής αποβλήτων πλαστικού στην προστασία του περιβάλλοντος και τον άνθρωπο». Η απόφαση αποτελεί ακόμα ένα αποφασιστικό βήμα προς την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος της ρύπανσης του περιβάλλοντος από τις πλαστικές σακούλες. Επιπρόσθετα, εναρμονίζει την Κύπρο με τη γενικότερη τάση που υιοθετείται πλέον σε ευρωπαϊκό επίπεδο για περαιτέρω μείωση της χρήσης του πλαστικού και απαγόρευση συγκεκριμένων ειδών μιας χρήσης, για προστασία του περιβάλλοντος και εξοικονόμηση των φυσικών πόρων. Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιουλίου 2018 στη χώρα μας εφαρμόζεται το μέτρο απαγόρευσης της δωρεάν διάθεσης της πλαστικής σακούλας στα σημεία πώλησης. Με βάση τις τελευταίες ενδείξεις, τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αφού εκτιμάται ότι το ποσοστό μείωσης της πλαστικής σακούλας ξεπέρασε το 80% στα σημεία πώλησης. Με την απαγόρευση της διάθεσης της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς στα σημεία πώλησης, το κοινό θα έχει πλέον την αποκλειστική ευθύνη για τη μεταφορά των προϊόντων που αγοράζει με άλλους τρόπους. Ταυτόχρονα, δεν θα υπάρχει δυνατότητα αισχροκέρδειας, καθώς παρατηρήθηκε ότι πολλοί πωλητές επωφελούνταν από τη χρέωση της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς, χωρίς να υλοποιούνται οι σχετικές πρόνοιες της νομοθεσίας. Οι νέοι Κανονισμοί θα τεθούν σε εφαρμογή μετά την έγκρισή τους και από Βουλή των Αντιπροσώπων.

Τέλος οι πλαστικές σακούλες από τον Ιούλιο

Ούτε δείγμα λεπτής πλαστικής σακούλας δεν θα βρίσκουμε στο νησί σύντομα αφού πρόθεση του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος είναι η πλήρης απαγόρευσή της. Δηλαδή, οι καταναλωτές δεν θα έχουν την επιλογή να αγοράζουν 0,6 σεντ του ευρώ την πλαστική σακούλα από τα ταμεία των καταστημάτων, αφού η απόφαση είναι να καταστεί το νησί «καθαρό» από σακούλες. Ήδη έχει ετοιμαστεί νομοσχέδιο, το οποίο και θα τύχει διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, στη συνέχεια θα τύχει νομοτεχνικής επεξεργασίας από τη Νομική Εισαγγελία και θα σταλεί στη Βουλή. Ουσιαστικά, όταν θα τερματιστεί η διάθεση της πλαστικής σακούλες σε υπεραγορές, περίπτερα και αλλού, οι καταναλωτές που δεν θα παίρνουν μαζί τους τις επαναχρησιμοποιημένες σακούλες, θα πρέπει να αγοράζουν άλλες από τα ταμεία των υπεραγορών.
Η απόφαση αυτή ήρθε λίγους μήνες μετά την απόφαση για απαγόρευση της δωρεάν διάθεσης της πλαστικής σακούλας, η οποία ασφαλώς έφερε εξαιρετικά αποτελέσματα για το νησί. Επίσης, η απόφαση λήφθηκε επειδή σήμερα το κράτος δεν μπορεί να ελέγξει με ακρίβεια ποιοι χρεώνουν τελικά την πλαστική σακούλα, ποιοι δηλώνουν την αγορά της, αλλά και ποιοι είναι αυτοί που δεν εφαρμόζουν την πρόνοια της νομοθεσίας. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα έσοδα που θα συγκεντρώνονται από τη χρέωση της λεπτής πλαστικής σακούλας θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για χρηματοδότηση δράσεων σχετικά με την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σε συνεργασία με τα συλλογικά συστήματα διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών.

Και τώρα τι θα κάνουμε …χωρίς σακούλες;

Οριστικό τέλος στις πλαστικές σακούλες θέλει να βάλει η κυβέρνηση, καθώς το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος επιδιώκει την πλήρη απαγόρευσή τους. Δηλαδή, όχι μόνο δεν θα διατίθενται δωρεάν οι πλαστικές σακούλες, αλλά οι καταναλωτές δεν θα μπορούν ούτε να τις αγοράζουν προς 0,6 σεντ από τα ταμεία των καταστημάτων. Πρόκειται για ένα αποφασιστικό μέτρο προς εξάλειψη της χρήσης της πλαστικής σακούλας, από τη στιγμή μάλιστα που η κυβέρνηση δεν μπορεί να ελέγξει με ακρίβεια ποιοι χρεώνουν τελικά την πλαστική σακούλα, ποιοι δηλώνουν την αγορά της, αλλά και ποιοι είναι αυτοί που δεν εφαρμόζουν την πρόνοια της νομοθεσίας. Από μια ματιά στα σχόλια συμπολιτών μας σχετικά με το θέμα διαβάσαμε ατάκες του τύπου «Και πού θα βάζουμε το κρέας για σούβλα;» ή «Πού θα βάζουμε τα φρούτα που αγοράζουμε από τη φρουταρία;». Ας μην παραβλέπουμε όμως την ουσία, η οποία έχει να κάνει με τη νοοτροπία μας ως πολιτών. Και από τη στιγμή που ακόμα δεν έχουμε αντιληφθεί ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε πλαστικές σακούλες, είτε ως καταναλωτές είτε ως πωλητές, ε τότε, ναι, πρέπει να μας απαγορεύσουν εντελώς της χρήση τους προκειμένου να αλλάξουμε νοοτροπία. Διότι, αν ακόμα δεν έχουμε συνηθίσει να πηγαίνουμε στην υπεραγορά ή στο περίπτερο με την επαναχρησιμοποιούμενη σακούλα, τώρα που δεν θα βρίσκουμε πλαστική ούτε για να αγοράσουμε, θα αποκτήσουμε μια καλή περιβαλλοντική συνήθεια. Και λύσεις βρίσκονται και για τα κρεοπωλεία και για τις φρουταρίες. Κανείς δεν θα χρειαστεί να φύγει από κρεοπωλείο με ένα αρνί στον ώμο… Η κυβέρνηση πάντως είναι αποφασισμένη, γι’ αυτό ήδη έχει ετοιμαστεί νομοσχέδιο, το οποίο και θα τύχει διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, στη συνέχεια θα τύχει νομοτεχνικής επεξεργασίας από τη Νομική Υπηρεσία και θα σταλεί στη Βουλή. Είναι μια αλλαγή που θα επηρεάσει θετικά την κουλτούρα μας, δεν χρειάζεται άλλωστε να αντιδρούμε κάθε φορά που κάτι πάει να αλλάξει. Κάποιες φορές, όπως και τώρα, είναι για το καλό μας…

Χρειάζεται προσπάθεια

Σακούλα να ‘ναι και ό,τι να ‘ναι Γίνεται τόση συζήτηση για τις πλαστικές σακούλες και πάλι δεν βάζουμε μυαλό. Μια τεράστια πορτοκαλιά σακούλα για εντελώς άλλη χρήση σε έναν μικρό κίτρινο κάλαθο σε ένα πάρκο. Είπαμε, για να πετύχουμε τον στόχο της μείωσης της πλαστικής σακούλας χρειάζεται να καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια από όλους. Και ασφαλώς τέτοια περιστατικά πρέπει να μείνουν στο παρελθόν μαζί με τη νοοτροπία μας.
Χώρος εγκατάλειψης…

5 ευρώ η πλαστική σακούλα

Σε πέντε περίπου μήνες από σήμερα θα απαγορεύεται να διατίθενται δωρεάν οι λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς. Χθες, συζητήθηκε για πρώτη φορά στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής οι προτεινόμενοι Κανονισμοί με θέμα «οι περί Συσκευασιών και Αποβλήτων Συσκευασιών (Μείωση της Κατανάλωσης Λεπτών Πλαστικών Σακούλων Μεταφοράς) Κανονισμοί του 2017», οι οποίοι συνοδεύουν το τροποποιητικό νομοσχέδιο «περί Συσκευασιών και Αποβλήτων Συσκευασιών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2017» και αποσκοπούν στον καθορισμό των μέτρων που θα λάβει η Δημοκρατία προκειμένου να συμμορφωθεί με την Οδηγία 2015/720 για τη μείωση της κατανάλωση των λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς (ΛΠΣΜ).

Τα μέτρα, τα οποία υιοθετούνται στους εν λόγω κανονισμούς, αφορούν την απαγόρευση της δωρεάν διάθεσης των λεπτών πλαστικών σακούλων στα σημεία πώλησης και την υποχρεωτική επιβολή ελάχιστης χρέωσης τους στο ποσό των 5 σεντ το τεμάχιο. Επιπλέον τίθενται πρόνοιες για εξαιρέσεις και υποχρεώσεις των εμπλεκόμενων φορέων για ενημέρωση του κοινού και για υποβολή εκθέσεων.

Σημειώνεται ότι ως ημερομηνία έναρξης ισχύος των Κανονισμών έχει τεθεί η ημερομηνίας δημοσίευσης τους στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας, ενώ η χρέωση των σακούλων θα ξεκινήσει την 1.1.2018.

Όπως αναφέρθηκε χθες κατά τη συνεδρία, η προθεσμία για υιοθέτηση της υπό αναφοράς Οδηγίας ήταν μέχρι τις 27.1.2016 και γι’ αυτό η Δημοκρατία έχει δεχθεί επιστολή αιτιολογημένης γνώμης από την ΕΕ.

Κατά το στάδιο ετοιμασίας των εν λόγω κανονισμών έχουν πραγματοποιηθεί οι απαραίτητες διαβουλεύσεις με όλους του εμπλεκόμενους φορείς, ενώ το Υπουργικό Συμβούλιο κατά τη συνεδρία του 8 Ιουνίου 2017 αποφάσισε την έγκριση των «περί Συσκευασιών και Αποβλήτων Συσκευασιών (Μείωση της Κατανάλωσης Λεπτών Πλαστικών Σακούλων Μεταφοράς) Κανονισμών του 2017.

 

Τα μέτρα αποσκοπούν:

-στη μείωση της κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακούλων μεταφοράς προωθώντας την πρόληψη της δημιουργίας των αποβλήτων τους, (ιεράρχηση της διαχείρισης αποβλήτων),

-στην αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων μέσω της ορθολογικής διαχείρισης των αποβλήτων λεπτών πλαστικών σακκούλων,

-στην μείωση της ανεξέλεγκτης απόρριψης τους η οποία έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης,

-στην ενημέρωση του καταναλωτή για τη μείωση της κατανάλωσης των λεπτών πλαστικών σακούλων μεταφοράς, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της χρήσης λεπτών πλαστικών σακούλων μεταφοράς και τους κατάλληλους τρόπους διάθεσης των αποβλήτων αυτών.

Ο Υπουργός λαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα πιο κάτω:

-λήψη μέτρων που εξασφαλίζουν ότι το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης δεν θα υπερβαίνει τις 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2019 και τις 40 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2025, ή ισοδύναμους στόχους εκφρασμένους σε βάρος.