ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΔΗΜΑΡΧΟ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ
Αλέξης Γαλανός: Κοιτάζουμε το Κυπριακό γραφειοκρατικά
«Κοιτάζουμε το Κυπριακό γραφειοκρατικά, τυπικά και άψυχα», επισημαίνει στην «ΠΑ» ο Αλέξης Γαλανός. Ο ίδιος αναμένει από το νέο Πρόεδρο ότι στις διαπραγματεύσεις θα τεθέι έντονα το θέμα της προτεραιότητας της Αμμοχώστου, τονίζοντας ότι η κατεχόμενη πόλη προσφέρεται σαν ένα βήμα προόδου για το Κυπριακό και σαν ένα τεστ καλής θέλησης για την Τουρκία. Επίσης καλέι την κυβέρνηση να επανεξετάσει κάποια κίνητρα προς τον προσφυγικό κόσμο, για να μην πωλεί την περιουσία του στα κατεχόμενα, «διότι έτσι λύεται επί του εδάφους το Εδαφικό κι έτσι αδυνατίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό η δική μας διαπραγματευτική πλευρά».
«Η πραγματικότητα είναι ότι το Κυπριακό έχει τεθεί δυστυχώς σε δεύτερη μοίρα λόγω της οικονομικής κρίσης. Ο κόσμος σήμερα, και λογικά, σκέφτεται την επιβίωσή του. Επομένως άλφα εθνικό θέμα σήμερα είναι η επιβίωση. Πρέπει να προσέξουμε, γιατί κάποια μέρα θα ξεπεράσουμε τα οικονομικά μας προβλήματα. Να μην είναι όμως εκείνη η μέρα πολύ αργά και να έχει λυθεί το Κυπριακό με τρόπο που δεν θέλουμε. Και να βρεθούμε ενώπιον ενός τετελεσμένου, δηλαδή μιας Τουρκίας μέσα στην Κύπρο οριστικά και μιας διχοτόμησης που να μην ανατρέπεται. Για αυτό το λόγο όσο και να είναι μεγάλο το οικονομικό πρόβλημα δεν μπορούμε να παραμερίσουμε το Κυπριακό. Ήδη βλέπουμε ότι λόγω του οικονομικού έχει αναβληθεί η έναρξη συνομιλιών μέχρι το Φθινόπωρο», λέει ο Δήμαρχος Αμμοχώστου.
Παρόλες τις δυσκολίες ο Αλέξης Γαλανός δηλώνει ότι «ονειρευόμαστε και οραματιζόμαστε για την Αμμόχωστο. Και αφού 40 χρόνια αυτό κάνουμε, είναι λίγο αργά να το σταματήσουμε, να αλλάξουμε».
Συνέντευξη στον Παύλο Νεοφύτου
κ. Γαλανέ, οι εκλογές έχουν τελειώσει και έχει επέλθει η επόμενη μέρα. Τι αναμένετε από τη νέα κυβέρνηση Αναστασιάδη;
Θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα δοθεί ένα νέο στίγμα όσον αφορά και την εσωτερική διακυβέρνηση, και τους χειρισμούς της Οικονομίας, και του Κυπριακού. Με δύο λόγια περιμένουμε μια νέα καλύτερη αρχή, ένα νέο μοντέλο κράτους. Μιλούμε για τις ελπίδες που έχει ο κόσμος, τις οποίες έχουμε κι εμείς. Βέβαια η αισιοδοξία είναι συγκρατημένη, διότι δεν είναι η πρώτη φορά που έχoυμε διαψευστεί. Υπήρξε ένας ενθουσιασμός για την ομιλία που έκανε ο Πρόεδρος τη νύχτα της ανακήρυξής του, όπως και για τους πρώτους διορισμούς , αλλά αργότερα, όταν άρχισαν οι συναλλαγές μεταξύ των κομμάτων που θα αποτελούσαν την κυβέρνηση – σε εισαγωγικά – εθνικής σωτηρίας – υπήρξε κάποια απογοήτευση. Περιμένουμε να δούμε.
Ειδικότερα για το θέμα της Αμμοχώστου τι περιμένετε;
Περιμένουμε από τον Πρόεδρο, και έχουμε μιλήσει μαζί του, ότι θα τεθέι έντονα το θέμα της προτεραιότητας της Αμμοχώστου, το θέμα το ανθρωπιστικό, το οποίο υπάρχει, η εφαρμογή των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, του Ευρωκοινοβουλίου, το τελευταίο Ψήφισμα της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Γενεύη. Η Αμμόχωστος προσφέρεται σαν ένα βήμα προόδου για το Κυπριακό και σαν ένα τεστ καλής θέλησης για την Τουρκία. Ο Πρόεδρος γνωρίζει καλά το Κυπριακό, και το θέμα Αμμοχώστου. Κατά συνέπεια, θέλουμε να πιστεύουμε ότι σε μία προσεχή διαπραγμάτευση το θέμα της Αμμοχώστου θα τεθεί στα σωστά του πλαίσια, σαν ένα τεστ καλής θέλησης από την πλευρά της Τουρκίας. Βεβαίως σήμερα το Κυπριακό έχει γίνει πιο περίπλοκο. Υπάρχουν περισσότερες πτυχές, εξαιτίας και των γεωπολιτικών αλλαγών στην περιοχή μας, της ανακάλυψης φυσικού αερίου. Όλα μαζί, που πιθανότατα θα συζητηθούν, μπορούν να έχουν και σαν επίκεντρό τους το θέμα της Αμμοχώστου.
Λόγω της οικονομικής κρίσης βλέπετε να προκύπτουν κίνδυνοι στο θέμα του Κυπριακού;
Εγώ δεν μιλώ για κίνδυνο, μιλώ για πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι ότι το Κυπριακό έχει τεθεί δυστυχώς σε δεύτερη μοίρα λόγω της οικονομικής κρίσης. Ο κόσμος σήμερα, και λογικά, σκέφτεται την επιβίωσή του. Επομένως άλφα εθνικό θέμα σήμερα είναι η επιβίωση. Πρέπει να προσέξουμε, γιατί κάποια μέρα θα ξπεράσουμε τα οικονομικά μας προβλήματα. Να μην είναι όμως εκείνη η μέρα πολύ αργά και να έχει λυθεί το Κυπριακό με τρόπο που δεν θέλουμε. Και να βρεθούμε ενώπιον ενός τετελεσμένου, δηλαδή μιας Τουρκίας μέσα στην Κύπρο οριστικά και μιας διχοτόμησης που να μην ανατρέπεται. Για αυτό το λόγο όσο και να είναι μεγάλο το οικονομικό πρόβλημα δεν μπορούμε να παραμερίσουμε το Κυπριακό. Ήδη βλέπουμε ότι λόγω του οικονομικού έχει αναβληθεί η έναρξη συνομιλιών μέχρι το Φθινόπωρο.
Επειδή μιλήσατε για την έγνοια της επιβίωσης, να αναφερθούμε στο γεγονός ότι πριν από τις εκλογές ως Επιτροπή Κατεχομμένων Δήμων είχατε συναντήσεις με πολιτικούς αξιωματούχους για το θέμα των πωλήσεων περιουσιών στα κατεχόμενα. Βλέπετε να υπάρχουν τα περιθώρια για να γίνει κάτι προς αυτή την κατεύθυνση;
Κοιτάξετε, θεωρώ ότι έγινε ένα μεγάλο λάθος, για το οποίο έχουμε ευθύνη όλοι μας, ιδιαίτερα τα κόμματα. Είναι ότι δεν υπήρξε ισότιμη κατανομή βαρών μετά από το ’74 και οι πρόσφυγες αφέθηκαν σε μεγάλο βαθμό στη μοίρα τους, ιδιαίτερα η μεσαία τάξη των προσφύγων. Για αυτό το λόγο δέχονται ποικίλες πιέσεις να πωλήσουν την περιουσία τους στα Κατεχόμενα, μέσω αυτής αυτής της επιτροπής. Πράγμα το οποίο δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα, διότι λύεται επί του εδάφους το Εδαφικό κι έτσι αδυνατίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό η δική μας διαπραγματευτική πλευρά. Από την άλλη δεν είναι εύκολο, παρόλο που εγώ δεν το εγκρίνω και διαφωνώ κάθετα, σε αυτούς τους ανθρώπους που δεν έχουν πού την κεφαλήν κλίναι, να αποδώσουμε οποιαδήποτε κατηγορία. Μπορέι κάποιοι να το κάνουν χωρίς να έχουν ανάγκη, όμως υπάρχουν και κάποιοι που μπορεί σήμερα να μην έχουν προστασία από κανένα και να υποχρεώνονται σε αυτό το θέμα.
Εκείνο που μπορεί να γίνει, έστω και σε δύσκολες στιγμές, είναι η κυβέρνηση να επανεξετάσει κάποια κίνητρα προς τον προσφυγικό κόσμο, για να μην πωλεί την περιουσία του. Εμείς είχαμε κάνει εισήγηση – δεν ήταν μόνο δική μας, ήταν πολλών κομμάτων. Μόνο το ΑΚΕΛ έφερε ένσταση – για τη μεταφορά του συντελεστή των κατεχομένων και για ένα συνδυασμό της μεταφοράς του συντελεστή με την ίδρυση ενός φορέα ή μιας τράπεζας φερεγγυότητας του προσφυγικού κόσμου. Ταυτόχρονα εισηγηθήκαμε στον Γενικό Εισαγγελέα να δει το ενδεχόμενο καταγγελίας του τρόπου λειτουργίας της Επιτροπής Αποζημιώσεων, η οποία αντί να δίνει όλες τις επιλογές που προνούσε η απόφαση του ΕΔΑΔ στον προσφυγικό κόσμο – και όταν λέω όλες τις επιλογές, εννοώ συμπεριλαμβανομένης και της απώλειας χρήσης και της πώλησης και της ανταλλαγής και της αποκατάστασης – η επιτροπή αυτή συγκεντρώνεται απλώς στο να αγοράζει για σκοπούς εθνικούς της Τουρκίας τις προσφυγικές περιουσίες. Απώλεια χρήσης σχεδόν σε καμία περίπτωση δεν συζητά είτε συνδυάζει με την πώληση. Θέλουμε να δούμε εάν αυτό το θέμα μπορεί να προωθηθεί νομικά, γι’ αυτό και αναμένουμε γύρω στα μέσα Μαρτίου – ήδη έχω αλληλογραφία με τον Γενικό Εισαγγελέα – μια ευρεία συνάντηση με τον Γενικό Εισαγγελέα για να δούμε τις δυνατότητές μας να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση, η οποία πράγματι παίρνει πολύ σοβαρές διαστάσεις.
Στην αντικατοχική ομιλία σας τον Αύγουστο τονίσατε ότι ”θέλουμε μια ηγεσία που θα μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε όλα εκείνα που τόσα χρόνια κρύβαμε κάτω από το χαλί”. Ποία είναι αυτά;
Μιλούσα για την Αμμόχωστο. Την Αμμόχωστο πόσο την προβάλλαμε; Αμμόχωστος σημαίνει ”κρυμμένη στην άμμο” και εμείς την κρύβαμε κάτω από το χαλί. Πράγματα που έπρεπε να διεκδικήσουμε με σθένος κάπου τα συζητούσαμε μόνο στα δικά μας τα καφενεία και μεταξύ μας, ενώ προς τα έξω δίναμε άλλη εικόνα. Το ότι το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής, κατοχής, παραβίασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πόσο το έχουμε προβάλει αυτό το θέμα; Εγώ δεν είμαι φυσικά από εκείνους που λένε να καταργήσουμε τις συνομιλίες και να καθαρίσουμε το τραπέζι. Αυτό είναι ηρωική μωρία χωρίς αποτέλεσμα. Εγώ λέω όμως ότι πρέπει να προτάξουμε το θέμα ότι η Κύπρος είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, η οποία είναι υπό ημικατοχή από μία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, με στρατεύματα σε ευρωπαϊκό έδαφος, με παραβίαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με προσπάθεια αλλαγής δημογραφικού χάρτη μέσω του εποικισμού και με καταστροφή της αρχαίας ευρωπαϊκής κληρονομιάς της Κύπρου, με καταστροφή των εκκλησιών μας. Για όλα αυτά δεν έχει αναληφθεί μια εκστρατεία στο μήκος και πλάτος που θα έπρεπε. Γίνονται κάποιες σπασμωδικές κινήσεις, δεν το έχουμε πάρει το θέμα της διαφώτισης σοβαρά στο βαθμό που θα έπρεπε. Υπάρχει μια Επιτροπή Διαφώτισης, σε αυτή θα έπρεπε να προστεθούν οι πρόσφυγες, οι Δήμαρχοι των προσφυγικών πόλεων, οι νέοι πρωταγωνιστές που είναι πιο πειστικοί για αυτά τα πράγματα. Μάλλον κοιτάζουμε το Κυπριακό γραφειοκρατικά, τυπικά, αν θέλετε, και άψυχα.
Θεωρείτε δηλαδή ότι δεν αξιοποιήσαμε σωστά την ΕΕ μέχρι σήμερα;
Θεωρώ ότι δεν αξιοποιήσαμε τις δυνατότητες που μας δίνει η ΕΕ, όπως δεν αξιοποιήσαμε και ανθρώπους που μπορούν να προωθήσουν το Κυπριακό. Δεν μιλώ για τον εαυτό μου. Μιλώ όμως ότι οι πρόσφυγες Δήμαρχοι, για παράδειγμα, ή οι εκπρόσωποι προσφυγικών οργανώσεων, και ιδιαίτερα οι νεότεροι, μπορεί να είναι πολύ πειστικοί στην Ευρώπη, διότι είναι άλλο να σου εξηγά το πρόβλημα που υπάρχει στην Κύπρο κάποιος διπλωμάτης που δεν έχει εμπλοκή και άλλο να ακούς το πρόβλημα από τον άμεσα ενδιαφερόμενο, ο οποίος έχει χάσει τους τόπους του.
Έχετε δηλώσει ότι κάποιοι κάνουν καριέρα με το Κυπριακό. Θα μπορούσατε να μας το αναλύσετε αυτό;
Νομίζω ότι αυτό που δήλωσα μιλά αφ’ εαυτού. Χωρίς να γενικεύω, υπάρχει μία νοοτροπία να βλέπουμε το Κυπριακό όχι σαν ένα μεγάλο πρόβλημα το οποίο θα πρέπει να λυθεί για χάρη των παιδιών μας, αλλά σαν μια σημαία ευκαιρίας για προσωπική ανέλιξη. Δεν θέλω να πω περισσότερα, οποιοσδήποτε παρακολουθεί το τι γίνεται, το κυνήγι των θέσεων και των λαφύρων της οποιασδήποτε προεδρικής εκστρατείας, αντιλαμβάνεται εάν είνα περί χρημάτων και θέσεων ο λόγος ή περί κάτι άλλων.
Πώς βλέπετε τη μείωση της κρατικής χορηγείας προς τους κατεχόμενους δήμους;
Κοιτάξετε, οι κατεχόμενοι Δήμοι παίρνουν ”ψίχουλα”, απλώς για να διατηρούνται εν ζωή. Και είναι εθνικό θέμα να διατηρούμε τους κατεχόμενους Δήμους, διότι αν τους διαγράψουμε διαγράφουμε και το Κυπριακό. Και όχι μόνο αυτό, δίνεις και την ευκαιρία και το κίνητρο στην Τουρκία να διεκδικήσει πέρα των κατεχόμενων Δήμων. Αυτή είναι η μαξιμαλιστική πολιτική της Τουρκίας. Κατά συνέπεια, τους κατεχόμενους Δήμους πρέπει να τους ενισχύουμε στο βαθμό που να μπορούν να προβάλλουν το εθνικό μας θέμα σαν μπροστάριδες. Ταυτόχρονα, όμως, και μιλώ σαν Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, και για όλους τους Δήμους, πιστεύω γενικότερα στο ότι πρέπει να ενισχυθεί περισσότερο η τοπική αυτοδιοίκηση, λέω όμως ότι είναι δύσκολες οι εποχές και λέω ότι πρέπει να γίνουν εξοικονομήσεις.
Είπατε κάποτε ότι ο αγώνας που διεξάγετε είναι αγώνας ενάντια στον χρόνο και στη μοίρα. Πώς νιώθετε όταν επαναλαμβάνετε τα ίδια λόγια συνεχώς;
Επαναλαμβάνω τα ίδια λόγια γιατί αυτά που λέω είναι διαχρονικά. Ενάντια στον χρόνο και στη μοίρα. Είναι τίποτε άλλο; Λέω αυτά τα οποία αποτελούν πραγματικότητα. Να σας πω πως νιώθω; Όταν δεν καταλαβαίνουμε αυταπόδειχτα πως είμαστε ενάντια στον χρόνο και αυταπόδειχτα ότι προκαλούμε τη μοίρα μας, όταν δεν κάνουμε αυτά που πρέπει, κουράζομαι εγώ ο ίδιος να επαναλαμβάνω πράγματα που δεν γίνονται. Δεν κουράζομαι να τα λέω, κουράζομαι από το ότι δεν γίνονται. Αλλά το ότι δεν γίνονται, δεν θα με κουράσουν εμένα ώστε να μην τα λέω εκείνα που πιστεύω. Πιο πλατειά να σας το θέσω ως εξής: Εάν τον κόσμο δεν μπορούμε να τον αλλάξουμε, δεν πρόκειται να μας αλλάξει κι αυτός εμάς.
Ο Ντοστογιέφσκι είχε γράψει ότι η «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο». Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί με τους αναγνώστες κάτι όμορφο από την Αμμόχωστο;
Θα ήθελα να πω μερικούς στίχους από ένα ποίημα του Κωστή Παλαμά, το οποίο δεν αφορά την Αμμόχωστο, αλλά αφορά τις αναμνήσεις μας:
Τα πρώτα μου χρόνια τ’ αξέχαστα τα ‘ζησα
κοντά στ’ ακρογιάλι
στη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη,
στη θάλασσα εκεί την πλατιά, τη μεγάλη.
Βέβαια το έγραψε για τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, αλλά συνδέεται με τις αναμνήσεις μας από την Αμμόχωστο. Η Αμμόχωστος για εμάς δεν είναι μια πολή-φάντασμα. Δεν την βλέπουμε όπως θέλουν οι Τούρκοι να την δούμε και όπως την έχουν καταντήσει. Είναι μια πόλη μαγική, σαν το τραγούδι του Χατζηδάκη, αλλά είναι και μια πόλη μαγική, όταν γυρίσουμε με τα παιδιά μας και όταν την ξαναχτίσουμε. Κατά συνέπεια, ονειρευόμαστε και οραματιζόμαστε για την Αμμόχωστο. Και αφού 40 χρόνια αυτό κάνουμε, είναι λίγο αργά να το σταματήσουμε, να αλλάξουμε.
