Tεχνητοί Ύφαλοι – Μια εναλλακτική µέθοδος διαχείρισης της αλιείας [ΡΕΠΟΡΤΑΖ]

yfaloi

Tεχνητοί Ύφαλοι – Μια εναλλακτική µέθοδος διαχείρισης της αλιείας [ΡΕΠΟΡΤΑΖ]

 yfaloi

  • -Ποντίστηκε το πρώτο ναυάγιο στο Παραλίμνι

 

Του Πάμπου Ευσταθίου

 

 

Στις 20 Δεκεμβρίου, στη μία η ώρα το μεσημέρι, το Νέμεσις ΙΙΙ, το πρώτο από τα τέσσερα προγραμματισμένα ναυάγια, ποντίστηκε στον βυθό της θαλάσσιας περιοχής Παραλιμνίου, σε βάθος περίπου 25 μέτρων. Θα αποτελέσει το «σπίτι» εκατοντάδων ψαριών, καθώς επίσης και ένα από τα τέσσερα  προγραμματισμένα σημεία δημιουργίας τεχνητών υφάλων, που θα γίνουν καταφύγιο ψαριών. ‘Οπως δηλώνει στην «ΠΑ» ο κ. Γιώργος Παγιάτας, Λειτουργός Α΄ στο Tµήµα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, οι τεχνητοί ύφαλλοι αποτελούν ένα διαχειριστικό εργαλείο, το οποίο χρησιµοποιείται για αρκετά χρόνια σε διάφορες θαλάσσιες περιοχές παγκοσµίως, µε απώτερο στόχο τη βελτίωση της αλιευτικής παραγωγής. Σύμφωνα με τον κ. Παγιάτα, άλλοι στόχοι που επιτυγχάνονται παράλληλα είναι η προστασία και ο εµπλουτισµός της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, η αναβάθµιση του οικοσυστήµατος, η πραγµατοποίηση επιστηµονικής έρευνας, η ευαισθητοποίηση του κοινού για την προστασία της θαλάσσιας ζωής, η προώθηση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και η αναψυχή του κοινού και η προσέλκυση του καταδυτικού τουρισµού.

 

 

Στην εκδήλωση στην τοποθεσία όπου βυθίστηκε το Νέμεσις ΙΙΙ ήταν παρόντες αρκετοί αξιωματούχοι του κράτους, της τοπικής αυτοδιοίκησης και αρκετοί δύτες και καταδυτικές σχολές. Ο Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Νίκος Κουγιάλης δήλωσε ότι «η δημιουργία τεχνητών υφάλων με παράλληλη εγκαθίδρυση προστατευόμενης περιοχής αποτελεί στρατηγικό στόχο προτεραιότητας του Υπουργείου Γεωργίας αφού, μεταξύ άλλων, δημιουργεί νέες προκλήσεις που μπορούν να συμβάλουν στην οικονομική διαφοροποίηση των παράκτιων περιοχών και στην προώθηση της γαλάζιας ανάπτυξης». Τόνισε ότι «η ανάπτυξη στο πλαίσιο της γαλάζιας οικονομίας μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και νέων πόρων ανάπτυξης, διατηρώντας παράλληλα τη βιοποικιλότητα και προστατεύοντας το θαλάσσιο περιβάλλον». Ο κ. Κουγιάλης ανέφερε πως «χωρίς αμφιβολία, οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, περιλαμβανομένων των τεχνητών υφάλων, παρέχουν τη δυνατότητα προώθησης δραστηριοτήτων που διαθέτουν αναπτυξιακό δυναμικό, όπως ο γαλάζιος οικοτουρισμός που δύναται να περιλαμβάνει ανάπτυξη καταδυτικού τουρισμού, οικολογική επιτήρηση θαλάσσιων περιοχών, καθορισμό υποβρύχιων διαδρομών κ.ο.κ.». Παράλληλα, συνέχισε, «παρέχουν κίνητρα για τη δημιουργία συμπληρωματικών εισοδημάτων για τους παράκτιους ψαράδες μέσω της ανάπτυξης του αλιευτικού τουρισμού, που θα συνεισφέρει επίσης στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σε θέματα προστασίας των θαλασσών».

Ο Υπουργός Γεωργίας είπε ότι «για την επίτευξη του στρατηγικού αυτού στόχου που εντάσσεται στα πλαίσια των κλάδων της βιώσιμης γαλάζιας ανάπτυξης, σίγουρα απαιτείται κοινή προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να διασφαλίζεται ότι οι οποιεσδήποτε παρεμφερείς δραστηριότητες οικοτουρισμού είναι συμβατές με τις αρχές προστασίας και βιωσιμότητας των περιοχών». Πρόσθεσε ότι «το Ταμείο Αλιείας είναι ένα σημαντικό εργαλείο στήριξης τέτοιων δράσεων με απώτερο στόχο την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των ιχθυαποθεμάτων μέχρι το 2020, με την παράλληλη άμεση ή έμμεση ενίσχυση των αλιέων και των τοπικών παράκτιων περιοχών».

 

Θετικά αποτελέσματα από το ναυάγιο στην Αμαθούντα

Για τον πρώτο τεχνητό ύφαλο που κατασκευάστηκε πιλοτικά το 2009 στη θαλάσσια περιοχή της Αμαθούντας, ο κ. Κουγιάλης, είπε ότι «δείχνει θετικά αποτελέσματα, εφόσον οι τεχνητές υποδομές που είχαν τοποθετηθεί στον βυθό της περιοχής έχουν προσελκύσει διάφορους οργανισμούς με αποτέλεσμα να προσομοιάζουν με ”φυσικούς” υφάλους». Ο Υπουργός Γεωργίας είπε ότι «ο τεχνητός ύφαλος που θα αναπτυχθεί στη θαλάσσια περιοχή Παραλιμνίου, πέραν του σκάφους Νέμεσις ΙΙΙ, που θα τοποθετηθεί σήμερα στον βυθό, θα περιλαμβάνει και διάφορες άλλες κατασκευές από τσιμεντένιους κυβόλιθους και άλλα περιβαλλοντικά αδρανή υλικά, τα οποία αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να εποικιστούν από δεκάδες είδη ψαριών και θαλάσσιων οργανισμών».

 

Βελτίωση της ”ψαριάς” εκτός προστατευόµενης περιοχής

Μιλώντας στην «ΠΑ» Ο κ. Παγιάτας επισημαίνει ότι σηµαντική προϋπόθεση για την επιτυχηµένη λειτουργία των Tεχνητών Yφάλων είναι η απαγόρευση της αλιείας σε περιοχές, οι οποίες εκτείνονται από την ακτή µέχρι και την ισοβαθή των 35-40 µέτρων, µε στόχο την προστασία ολόκληρου του κύκλου ζωής των περισσότερων ειδών της παράκτιας ζώνης. «Αυτό που συµβαίνει στην πραγµατικότητα είναι ότι, µε την προστασία των αναπαραγωγικών πληθυσµών των ψαριών και των περιοχών, της ανάπτυξης και της διατροφής τους, επιτυγχάνεται η αύξηση του αριθµού και του µεγέθους τους, γεγονός που οδηγεί στη διάχυση των ψαριών εκτός της προστατευόµενης περιοχής», προσθέτει ο Λειτουργός του Τμήματος Αλιείας. Τονίζει ότι «αυτό έχει ως αποτέλεσµα τη βελτίωση της ”ψαριάς” εκτός της προστατευόµενης περιοχής».

Στο πλαίσιο της Στρατηγικής του Τμήματος για τη δηµιουργία Tεχνητών Yφάλων, έχει αποφασιστεί η θεσµοθέτηση τεσσάρων θαλάσσιων περιοχών στις Επαρχίες Αµµοχώστου, Λεµεσού και Πάφου, στις οποίες θα τοποθετηθούν Tεχνητοί Ύφαλοι. Ήδη έχει θεσµοθετηθεί η θαλάσσια προστατευόµενη περιοχή µε Τεχνητούς Υφάλους στην Αµαθούντα και το Παραλίμνι. Στις 22 Φεβρουαρίου, λέει ο κ. Παγιάτας, θα τοποθετηθούν δύο ναυάγια στον βυθό της Λεμεσού, ενώ αρχές Μαϊου θα πραγματοποιηθεί και η πόντιση στην Πάφο.

Στο παρόν στάδιο, η χρηµατοδότηση των Τεχνητών Υφάλων, πραγµατοποιείται µε 50% συνεισφορά του Ευρωπαϊκού Ταµείου Αλιείας και 50% συνεισφορά της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας µέσω του Επιχειρησιακού Προγράµµατος Αλιείας 2007-2013. Η ολοκλήρωση των έργων θα µπορεί να επιτευχθεί µε συνεισφορά Φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, άλλων πολιτειακών Φορέων, καθώς και του ιδιωτικού τοµέα.

Σύμφωνα με τον κ. Παγιάτα, πριν από τη δηµιουργία των Τεχνητών Υφάλων θα εκπονείται Περιβαλλοντική Μελέτη Χωροθέτησης, που θα περιλαµβάνει, µεταξύ άλλων, περιγραφή των οικοτόπων της περιοχής, καταγραφή µακροχλωρίδας και µακροπανίδας, καθορισµό του σηµείου τοποθέτησης των Tεχνητών Yφάλων, περιγραφή, σχέδια και κατασκευαστικά υλικά των Tεχνητών Yφάλων και αξιολόγηση τυχόν επιπτώσεων στο περιβάλλον από την κατασκευή του. Σε περίπτωση τοποθέτησης σκάφους για δηµιουργία Τεχνητού Ύφαλου, αυτό θα πρέπει, επιπλέον, να έχει κατάλληλο για το σκοπό αυτό µέγεθος και κατασκευή. Η δηµιουργία Τεχνητών Υφάλων προϋποθέτει την εγκαθίδρυση προστατευόµενης περιοχής, όπου το καθεστώς προστασίας, θα περιλαµβάνει µια διαβάθµιση χρήσεων, σύµφωνα µε τις αρχές που διέπουν τις Θαλάσσιες Προστατευόµενες Περιοχές. «Ενδεικτικές επιτρεπόµενες χρήσεις είναι οι καταδύσεις, η παραµονή σκαφών, η διέλευση σκαφών, η κολύµβηση, η επιστηµονική έρευνα, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση, σημειώνει ο κ. Παγιάτας.

«Είναι αποδεκτό, σε παγκόσµιο επίπεδο ότι, οι διάφορες κλασικές πρακτικές διαχείρισης της αλιείας µέσω της εφαρµογής τεχνικών περιοριστικών ρυθµίσεων, έχουν αποτύχει να δώσουν ουσιαστικές λύσεις στο πρόβληµα της υπερεκµετάλλευσης των αλιευτικών πόρων. Αυτό κάνει επιτακτική την ανάγκη για τη λήψη καινοτόµων µέτρων και την εφαρµογή διαφορετικών προσεγγίσεων στον τοµέα της αλιείας, έτσι ώστε να επιτευχθεί η διατήρηση των θαλάσσιων πόρων στο διηνεκές», καταλήγει ο Λειτουργός στο Τμήμα Αλιείας.

Share this post