Αξιολόγηση της ετήσιας έκθεσης Επιτρόπου Περιβάλλοντος – Του Παντελή Σοφοκλέους*
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας διόρισε τον Μάρτιο του 2013 την Ιωάννα Παναγιώτου (τότε Γενική Γραμματέας των οικολόγων- περιβαλλοντιστών) ως Επίτροπο Περιβάλλοντος για την υλοποίηση συγκεκριμένων στόχων (βλ. ετήσια έκθεση 2013-2014), ως διάδοχο του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου (επίσης στέλεχος των οικολόγων-περιβαλλοντιστών) , ο οποίος διετέλεσε Επίτροπος Περιβάλλοντος για την περίοδο Ιούλιο 2006 μέχρι Φεβρουάριο 2013, διορισμένος από τους τότε Πρόεδρους Τάσο Παπαδόπουλο και Δημήτρη Χριστόφια.
Η ετήσια έκθεση του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος αποτελείται από 50 σελίδες εκ των οποίων οι 14 περιλαμβάνουν τα προκαταρκτικά της έκθεσης, ενώ σε 13 παρατίθενται φωτογραφίες. Ένα πρωτοφανές φαινόμενο κατά τη γνώμη μου, αφού το περιεχόμενο αυτής της έκθεσης ούτε στο 50 % δεν αντιστοιχεί. Από τις 28 φωτογραφίες μόνο 2 παρουσιάζουν κάτι σχετικό με το περιβάλλον (λαχανόκηπος στο Γέρι). Στις 24 (85 %) φιγουράρει η Επίτροπος Περιβάλλοντος με συμμετέχοντες σε διάφορες διαλέξεις, εκδηλώσεις, κλπ.Θα περιοριστώ να αξιολογήσω μόνο θέματα, στα οποία έχω επαγγελματική σχέση.
Διαχείρισης υδάτινων πόρων
Για τη διαχείριση υδάτινων πόρων αναφέρεται στην έκθεση το εξής:
– “αναθεώρηση της διάθεσης και διαχείρισης των υδάτινων πόρων
-ετοιμασία στρατηγικού σχεδιασμού για την αφαλάτωση και την αξιοποίηση των όμβριων υδάτων“
Επισημαίνεται δε, ότι λειτουργεί εδώ και 3 χρόνια η Συμβουλευτική Επιτροπή Διαχείρισης Υδάτων (ΣΕΔΥ), στην οποία προεδρεύει η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης και συμμετέχουν όλοι οι συσχετιζόμενοι φορείς. Οι εκπρόσωποι των είναι επιστήμονες και διορισμένοι ονομαστικά από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ήδη για το έτος 2013-2014 αποφασίστηκε παμψηφεί η διαχείριση και διάθεση των υδάτινων πόρων (βλ. πρακτικά συνεδρίας, 11-02-2014).
Ένα απλό ερώτημα στην Επίτροπο Περιβάλλοντος: τι σημαίνει “αναθεώρηση της διάθεσης και διαχείρισης των υδάτινων πόρων“; Να εξάγουμε λοιπόν το συμπέρασμα ότι το Γραφείο της Επιτρόπου δεν γνωρίζει την πρόταση της ΣΕΔΥ; Εάν όμως την γνωρίζει και δεν συμφωνεί, πότε θα μας καταθέσει την τεκμηριωμένη αναθεώρηση; Το τραίνο έχει ήδη φύγει (βλ. απόφαση ΣΕΔΥ 16-05-2014).
Το δεύτερο λογικό ερώτημα είναι αναφορικά με την “ετοιμασία στρατηγικού σχεδιασμού για την αφαλάτωση και την αξιοποίηση των όμβριων υδάτων“. Προφανώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει τέτοιος σχεδιασμός και ούτε τέθηκε τέτοια απαίτηση από την Επίτροπο στη ΣΕΔΥ. Επομένως προς τι η αναφορά;Παρεμπιπτόντως, όλα τα στατιστικά στοιχεία για τις ποσότητες νερού (και όχι μόνο) είναι αναρτημένα στη ιστοσελίδα του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων. Με ένα απλό “κλικ“ θα μπορούσε το Γραφείο της Επιτρόπου να ενσωματώσει στην έκθεση την πραγματική υφιστάμενη κατάσταση για τη διάθεση των υδάτων.
Διαπιστώνεται ότι το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος έκανε λάθος αναφορικά με τις προτάσεις της, αφού δεν γνωρίζει και επομένως δεν θα προωθήσει λόγω ανεπαρκούς επιστημονικο- τεχνικής κατάρτισης!
Διαχείρισης οικιακών αποβλήτων
Για τη διαχείριση οικιακών αποβλήτων αναφέρεται στην έκθεση το εξής:
“Μέσα από τις επαφές και τις δράσεις ενός έτους, η Επίτροπος Περιβάλλοντος θεωρεί ότι χρειάζεται να μετουσιωθεί σε πράξη το σύνθημα της διαλογής στην πηγή.“
Στην κοινότητα Γαλάτας λειτουργεί από τον Απρίλιο 2013 η πρώτη Διαμετακομιστική Μονάδα Ανακυκλώσιμων Υλικών (βλ. τελετή εγκαινίων 22-12-2013 από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης κύριο Κουγιάλη), η οποία βασίζεται στη μέθοδο της διαλογής των οικιακών αποβλήτων στο σπίτι. Σε αυτό το πρόγραμμα λαμβάνει μέρος οικειοθελώς το 80 % των μόνιμων κατοίκων και θα επεκταθεί και σε όλες τις κοινότητες Σολέας (βλ. απόφαση συμπλέγματος Σολέας 13-01-2014).
Το εύλογο ερώτημα προς το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος είναι το εξής: γιατί αποσιωπείται αυτό το πρωτοποριακό πρόγραμμα (έκανε χαιρετισμό στα εγκαίνια εκπρόσωπος του γραφείου της Επιτρόπου) και δεν αναφέρεται καν στην ετήσια της έκθεση, στις διαλέξεις και εκστρατείες της επιτρόπου περιβάλλοντος;! Η κυρία Ιωάννα Παναγιώτου ούτε καν έκανε τον κόπο να επισκεφτεί αυτή τη μοναδική στο είδος της προσπάθεια! Επισημαίνεται ότι στην ετήσια έκθεση 2013 του Τμήματος Περιβάλλοντος γίνεται αναφορά στη Μονάδα της Γαλάτας.
Η συμβουλή που μπορεί να δοθεί είναι όπως το Γραφείο της Επιτρόπου καλύτερα να κάνει αναφορές σε πρακτικά παραδείγματα και να αφήσει επιτέλους τα θα… θα…
Ρεζιλέματα:
1. Διαφήμιση της μέρας της Γης από το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος με ενσωματωμένο το λογότυπο των οικολόγων – περιβαλλοντιστών. Η εκδήλωση όμως έγινε υπό την αιγίδα της Επιτρόπου και με συμμετοχή όλων των περιβαλλοντικών οργανώσεων
2. Εξαφάνιση όλων των δραστηριοτήτων για τα έτη 2006 μέχρι 2012 του προηγούμενου Επιτρόπου Περιβάλλοντος από την ιστοσελίδα του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος
3. Αποσιώπηση του μοναδικού -παγκύπρια- προγράμματος διαλογής οικιακών αποβλήτων στην πηγή, παρ’ότι η Επίτροπος Περιβάλλοντος εκπροσωπήθηκε στα εγκαίνια της ΔΜΑΥ Γαλάτας και παρότι στηρίζεται από το Τμήμα Περιβάλλοντος.
Συμπεράσματα
Η αξιολόγηση βάσει του ιδεολογικού υπόβαθρου της αειφόρου ανάπτυξης για τα δύο σημεία, στα οποία έχω επιστημονική σχέση είναι: “αέρας κουπανιστός…“
Πόσο δύσκολο θα ήταν να εκπονηθεί μια ετήσια έκθεση, που να περιλαμβάνει την παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης, καθορισμό στόχων και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων με τη βοήθεια των ειδικών της “Εθνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος!“ (βλ. σύγκριση της ετήσιας έκθεσης 2007 προηγούμενου Επιτρόπου Περιβάλλοντος).
Το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος δεν πρέπει να λειτουργεί ως λέσχη δημοσιογραφική ή ως μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ), όπου εμείς δεν έχουμε τις δυνατότητες να παρέμβουμε αποτελεσματικά και έτσι μόνο μουρμουρούμε. Θα πρέπει να αναφέρεται στην έκθεση ποιά είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα περιβάλλοντος και περιβαλλοντικής διαχείρισης- διοίκησης στην Κύπρο κατά την άποψή του Επιτρόπου, και ποιά η στρατηγική του, ούτως ώστε να επηρεάσει θετικά στην επίλυση τους!!!
* Πολιτικός Μηχανικός/Μηχανικός Περιβάλλοντος
